Дали често чувствувате надуеност, гадење, повраќање, подригнување, икање, стомачни болки, горушица?
Дали имате омекната столица и потреба од често празнење или чувство на нецелосно празнење, тврда столица?
Дали чувствувате хроничен замор или болки во мускулите?
Дали имате анемија и покрај исхраната богата со црвено месо и зеленчук, со додатоци на железо?
Дали страдате од чести промени на расположението, депресија, главоболки од мигрена?
Дали имате хроничен ринитис или чести егзематозни промени на кожата?
Дали чувствувате некакви невролошки симптоми како што се вртоглавица или чувство на нерамнотежа?
Доколку сте одговориле потврдно на некои од наведените прашања, можно е да имате некаква нетолеранција на храна.
Нетолеранцијата на храна игра сè поважна улога во психофизичкото здравје на луѓето.
Една од најчестите е нетолеранција на глутен, односно нецелијачна чувствителност на глутен (NCGS), термин прифатен во научната литература.
Најраните описи на оваа болест датираат од 1980 година.
Глутенот е протеин кој се наоѓа во пченицата и сродните зрна, што му дава на тестото специфичен вкус и еластичност.
Дијагнозата се утврдува со лабораториски анализи заедно со присутните симптоми и клиничка слика.
Забележано е дека средовечните жени се почесто нетолерантни на глутен.
Клинички се јавуваат симптоми од гастроинтестиналниот тракт: надуеност, болка, промени во ритамот на празнење на цревата.
Општи симптоми се: главоболка, промени во расположението, болки во коските и мускулите, промени на кожата. Симптомите може да се појават еден час по јадење храна која содржи глутен и да траат додека не се елиминира од телото.
Не е познат бројот на луѓе кои имаат нетолеранција на глутен, бидејќи таа најчесто се дијагностицира на лично барање на поединци, а не на стручен тим. Во последниве години, се зголемува бројот на случаи на само-пропишана безглутенска диета пред дијагноза и без диференцијална дијагноза на целијачна болест и/или IgE алергија на брашно, што може да влијае само на маскирање на клиничката слика од наведените услови.
Манифестациите на нетолеранција на глутен може да бидат симптоми на други болести на гастроинтестиналниот тракт, поради што е многу важна навремената дијагноза.
Доколку се утврди дека постои нетолеранција на глутен, потребно е од секојдневната исхрана да се отстрани храната што го содржи, заедно со т.н. Елиминациска диета , каде што енергетскиот биланс на секој човек мора да се почитува.
Готовата и преработената храна се вообичаен извор на глутен, освен ако не се означени како безглутенски. Избегнувајте преработена храна, готови оброци, различни преливи за салати.
Храна која содржи глутен:
-пченица, овес, ‘рж, јачмен, спелта
-гриз, брашно, трици, нишесте
-малтекс ,пивски квасец, пиво
-тестенини од бело брашно/ од мешани житарици
-леб, пецива, лиснати теста, пити, палачинки, крекери, переци
-житни снегулки, мусли, корнфлекс
-инстант супи (посебно кремасти)
Мал дел од храна без глутен:
Житарици/скроб: пченкарно брашно, шеќерна трска, ориз/оризово брашно, соја/cоино брашно, грав, кикирики, боранија, грашок, леќа, ленено семе, просо, хељда.
Зеленчук: компири, блитва, брокула, карфиол, кељ, зелка, праз, зелена салата, спанаќ, тиква, целер, цвекло, зелка, краставица, бибер, домат, модар патлиџан, ротквица, морков, тиквички, лук, кромид.
Овошје: јаболко, дуња, круша, праска, кајсија, слива, цреша, цреша, јагода, капина, малина, боровинка, грозје, рибизла, ананас, банана, грејпфрут, киви, лимон, мандарина, портокал, свежа смоква.
Зрнесто овошје: костен, бадем, орев, лешник, ф'стаци.
Како и сите видови месо, домашни месни производи со дозволени состојки, риба, јајца, масло (сончоглед, маслиново, пченка), масти од животинско потекло, сите видови свежо, варено, преработено и кондензирано млеко (кравјо, овчо, козјо), кисело млеко и јогурт приготвени само дома, слатка и кисела павлака, путер, сирење (кравјо, овчо, козјо), пармезан.
Велат дека основа на здравата исхрана е што повеќе бои на чинијата, т.е. што е можно поразновидно мени. Модерниот, стресен и брз начин на живот не принудува да јадеме ретки, но неконтролирано обилни оброци, кои претставуваат сериозен предизвик за организмот. Кога оваа практика ќе стане редовна, храната повеќе не е наш извор на здравје, туку причина за проблеми, па дури и болести.
